استخراج اسانس به روش تقطیر :

جهت استخراج اسانس به روش تقطیر وقتی آب درون دستگاه تقطیر (ساده) با شعله گرم شود، فشار بخار مایع یا تمایل مولکولها به فرار از سطح آب آنقدر افزایش مییابد تا با فشار جو مساوی گردد، در این زمان، مایع شروع به جوشیدن می کند.
ادامه افزایش گرما، حرارت لازم را برای تبدیل آب به بخار تأمین می کند. بخار در دستگاه بالا رفته و به دستگاه سرد کننده جریان مییابد.
دیواره سرد خنک کننده ، گرما را از بخار میگیرد و بخار به شکل مایع متراکم می گردد. در زمان تبدیل بخار به آب باید در کنار دهانه خروجی دستگاه سرد کننده، ظرف برداشت اسانس را قرار داده و در نهایت اسانس را از عرق جدا کرد.
به طور معمول جهت استخراج اسانس، از روش تقطیر با آب در مورد گیاهانی استفاده می شود که خشک باشند. در صورتی که از گیاه تازه به ویژه برگ آن استفاده شود امکان دارد در اثر جوشیدن (آب) نتیجه خوبی حاصل نشود.
به عنوان مثال ترکیب آلفا- پینن (تربانتین) موجود در گونه های مختلف گیاهان از جمله سرو و بنه را بدین طریق به دست می آورند.
جهت استخراج اسانس به روش تقطیر ، این ماده را که در (ماده ناخالص تر بانتین) شیرابه گیاه ، خرده چوب و برگهای کاج و غیره موجود است، داخل محفظه دستگاه استخراج اسانس به روش تقطیر میریزند و پس از نصب کامل دستگاه و جریان آب قسمت خنک کننده (مبرد)، حرارت لازم را می دهند تا تمام مواد فرار (آب و اسانس) از بالن محتوی آب و گیاه به قسمت سرد کننده دستگاه رفته و در آن محل جمع آوری گردند.

توجه :

روش تقطیر با آب و بخار با دیگر روش ها تفاوت دارد. در این روش، گیاه در محفظه جداگانه ای ریخته شده و آن را در بالای بالن محتوی آب جوش قرار می دهند به طوری که گیاه درون آب نیست، بلکه در مجاورت بخار آب اشباع قرار دارد.
تقطیر با آب و بخار در مورد گیاهانی (خشک و تازه) بکار میرود که ممکن است در اثر غوطه ور شدن در آب جوش امکان استخراج اسانس از آنها کم باشد.
در روش استخراج اسانس و تهیه عرق از مواد خشک (دارچین و میخک)، ابتدا مواد خام را آسیاب کرده و با آب مخلوط می کنند، طوری که در داخل آب قرار نگیرند.
سپس جریان بخار را از داخلی مواد گیاهی رطوبت دار عبور می دهند. در این روش بخار پس از عبور از میان گیاه وارد مبرد شده و تبدیل به عرق و اسانس می گردد و در نهایت وارد بالن محتوی آب می شود.
جهت برداشت اسانس اقدام به تخلیه عرق موجود در بازوی کناری نموده و در نهایت اسانس از آن خارج میشود. امکان دارد به علت کمی مقدار اسانس از حلال نیز استفاده شود.
روش تقطیر با بخار مستقیم جهت استخراج اسانس از گیاهان تازه بکار میرود. گیاه را پس از جمع آوری و آماده کردن (حذف علفها و مواد زائد) داخل محفظه مخصوص در دستگاه تقطیر قرار می دهند.
همچنین می توان، آن را به داخل سبدهای مخصوصی ریخت. گیاهان تازه دارای مقدار ملاحظه ای آب می باشند که احتیاج به رطوبت دادن به آنها در مواردی ضروری نیست.
پس از جایگزینی گیاه و روشن کردن دستگاه، بخار با فشار مناسب از میان گیاه عبور می کند. اسانس بدین وسیله همراه با بخار آب در قسمت سردکننده جمع میشود.

توجه :

البته باید توجه نمود که در زمان تقطیر با بخار آب، بعضی از ترکیب های اسانس ها هیدرولیز شده و برخی دیگر در اثر حرارت زیاد تجزیه می گردند.
بنابراین روش تقطیر مطلوب (برای جمع آوری اسانس ها) روشی است که فشار بخار با شدت زیاد به داخلی بافت ها و سلولهای گیاهی نفوذ کند تا تجزیه مواد اسانس به حداقل ممکن برسد.
یکی از روش های خاص برای جداسازی مواد فرار از گیاهان روش تقطیر با بخار و حلال است. در این روش، استخراج مکرراً به وسیله آب و حلال آلی دنبال می گردد.
مزیت این روش (دو گردش به طور همزمان) در استخراج ترکیب های با غلظت خیلی کم در مایعات است که با گردش در یک ساعت صورت گرفته و البته در این آزمایش مقدار خیلی کمی از حلال نیز بکار برده شد.