حساسیت لاکتوز

حساسیت لاکتوز چیست ؟ خیلی از بچه‌ ها اگر صبح یک بستنی یا یک لیوان شیر خنک بخورند بعد از ظهر باید دل‌ پیچه، نفخ و اسهال را تحمل کنند.

کودکانی که دچار این نوع ناراحتی‌ها پس از مصرف لبنیات می‌شوند، ممکن است به لاکتوز حساسیت داشته باشند که به‌ خاطر مشکلاتی که در هضم لاکتوز که قند اصلی شیر و محصولات لبنی است، ایجاد می‌شود.

حساسیت به لاکتوز زمانی اتفاق می‌ افتد که بدن مقدار کمی آنزیم لاکتاز تولید می‌کند که برای تجزیه لاکتوز به قندهای کوچکتر که گلوکز و گالاکتوز نامیده می‌شوند لازم است. وقتی مقدار کافی لاکتاز در بدن وجود نداشته باشد، لاکتوز در روده کوچک تجزیه نشده و به روده بزرگ منتقل می‌شود که در آنجا باکتری‌ ها آن را به گاز و اسید تبدیل می‌کنند. این فرایند موجب ایجاد دل پیچه، دل‌ درد، نفخ و گاز معده و همچنین اسهال در نیم تا دو ساعت پس از مصرف هر غذا یا نوشیدنی حاوی لاکتوز می‌شود.

برای بعضی از بچه‌ ها این علائم خیلی جدی هستند و بدنشان قادر به تحمل هیچ لاکتوزی نیست. برای سایرین علائم خفیف تر بوده و فقط کافی است که مصرف محصولات لبنی خود را محدودتر کنند.

عدم‌ تحمل لاکتوز با ایجاد برخی اصلاحات در رژیم غذایی قابل کنترل است—و دل‌ درد و ناراحتی ناشی از آن نیز قابل کاهش است. اگر تصور می‌کنید که فرزندتان ممکن است دچار مشکل عدم تحمل لاکتوز باشد، حتماً او را نزد پزشک ببرید.

چه کسانی به حساسیت لاکتوز مبتلا می‌شوند؟

حساسیت به لاکتوز و عدم‌ تحمل آن درمیان آسیایی‌ ها، افریقایی ها، امریکایی ها و اسپانیایی ها متداول‌تر است.

در اکثر افراد، عدم تحمل لاکتوز تا آخر عمر باقی می‌ماند. اما در برخی از کودکان، ممکن است وضعیتی موقتی باشد که بعد از شروع مصرف آنتی‌ بیوتیک‌ها یا یک عفونت معدی-روده‌ای ایجاد می‌شود و بعد از بین می‌رود.

تشخیص عدم تحمل لاکتوز

پزشکان معمولاً عدم‌ تحمل لاکتوز را با یک آزمایش هیدروژن تنفس تشخیص می‌دهند. فرد برای گرفتن نمونه تنفس داخل یک لوله نفس را بیرون می‌دهد و بعد پس از نوشیدن یک محلول لاکتوز یا خوردن یک غذای حاوی لاکتوز دوباره نمونه‌گیری را انجام می‌دهد.

اگر فرد به عدم‌ تحمل لاکتوز مبتلا باشد، آزمایش نشان خواهد داد که میزان هیدروژن و متان در تنفس بالاتر از حد متوسط است. این به آن دلیل است که لاکتوز هضم نشده موجب بالاتر بودن این گازها در بدن شده که در تنفس قابل تشخیص است.

از آنجا که برخی غذاها و داروهای خاص و قرار گرفتن در معرض دود سیگار می‌تواند بر صحت آزمایش اثر بگذارد، پزشک ممکن است برخی احتیاطات خاص برای قبل از انجام آزمایش توصیه کند.

درکنار آزمایش تنفس، پزشکان معمولاً یک معاینه جسمی هم انجام داده و سابقه پزشکی فرد را نیز بررسی می‌کنند.

مشکل در هضم لاکتوز ممکن است در افراد مبتلا به سایر بیماری‌های دستگاه گوارش مثل بیماری سلیاک که در آن روده به خاطر حساسیت غیرعادی فرد به گلوتن (پروتئین موجود در گندم و برخی دیگر از دانه‌ها) آسیب می‌بیند هم اتفاق بیفتد.

زندگی کردن با حساسیت لاکتوز

شدت این مشکل در بین کودکان متفاوت است. از آنجا که هر فرد مورد متفاوتی است، یک راه مشخص برای کنار آمدن با این مشکل وجود ندارد. هر کودک باید راهکارهایی که برحسب علائم خود بیشتر برایش تاثیرگذار است را یاد بگیرد. داشتن یک دفترچه مخصوص نوشتن مواد غذایی مصرفی برای تعیین اینکه چه مواد غذایی و نوشیدنی هایی در بدن فرزندتان قابل یا غیر قابل تحمل است، می‌تواند مفید باشد.

بسیاری از مواد غذایی، نوشیدنی‌ها و مکمل‌ها برای افراد مبتلا به این مشکل موجود است (مثل شیرهایی که مخصوص افراد مبتلا به حساسیت لاکتوز ساخته می‌شوند و در بیشتر سوپر مارکت‌ها موجود است). از پزشکتان سوال کنید که آیا فرزندتان باید محصولات لبنی را به صورت مکمل با قطره یا قرص هایی که حاوی آنزیم لاکتاز است مصرف کنند یا خیر.

با اینکه کودکانی که دچار موارد حاد عدم تحمل لاکتوز هستند باید به کلی از مصرف محصولات لبنی خودداری کنند، اما پزشکان توصیه می‌کنند که برای دریافت کلسیم، ویتامین D و پروتئین کمی از لبنیات مصرف کنند. بسیاری از کودکان خیلی کم لبنیات می‌خورند—که باید درکنار سایر مواد غذایی که حاوی لاکتوز نباشد مصرف شوند—و برخی می‌توانند بدون بروز مشکل یک تا دو لیوان شیر در روز شیر بخورند مخصوصاً اگر آنرا درکنار سایر مواد غذایی غیر لبنی مصرف کنند.

همچنین هضم سایر مواد لبنی مثل ماست و پنیر برای کودکان مبتلا به حساسیت لاکتوز آسان‌تر از شیر است. شیرهای بدون لاکتوز هم راه خوبی برای تامین کلسیم موردنیاز کودکان است.

فرزندتان را تشویق کنید از سایر مواد غذایی حاوی کلسیم که لاکتوز ندارند مثل کلم بروکلی، کلم‌ پیچ، شلغم، ماهی سالمون، بادام، سویا، میوه خشک، آب‌ پرتقال و توفو استفاده کنند.

همچنین خیلی خوب است که با یک متخصص تغذیه درمورد جایگزین‌های مواد لبنی در رژیم‌ غذایی مشورت کنید.