بسته بندی و فرآوری پسته :

در مقیاس خرده فروشی، کلیه فرآیندهای بسته بندی و فرآوری پسته تا قبل از مرحله نهایی مشابه یکدیگر میباشد و در این مرحله فرآوری پسته با توجه به نوع پوشش و سامانه بسته بندی به کار گرفته شده (سلوفانی یا فلزی و واکیوم یا غیر واکیوم)، ماهیت فرآیندها متفاوت از هم خواهند بود.
هنگام خرده فروشی ، حالت بسته بندی تحت خلاء به عنوان جدیدترین و پیشرفته ترین فن آوری موجود از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا امکان رشد میکروارگانیسم ها و آفات را بسیار محدود نموده و ضمن تثبیت رطوبت نسبی موجود در پسته (در حد استاندارد) به افزایش طول عمر مفید نگهداری آن نیز کمک خواهد کرد.
در عمل تنها کارخانه های بزرگ صنعتی به امر فرآوری پسته از مرحله مقدماتی تا بسته بندی نهایی آن می پردازند و واحدهای متعددی در سطح کشور وجود دارند که صرفا به امر پسته پاک کنی عملیات مقدماتی و ضبط پرداخته و سپس خود اقدام به صادرات پسته خام در حجم انبوه (فله) می نمایند و یا آنکه آن را در اختیار واحدهای بسته بندی پسته جهت صادرات در حالت خرده فروشی می گذارند.
پسته های دهان بسته کوچک و یا پسته های سیاه قابلیت ارائه مستقیم به بازار را ندارند و لذا به جدا کردن پوست و مغز کردن آن پرداخته که خلال پسته و پودر آن نیز بدست خواهد آمد.
پس از انجام عملیات مقدماتی فرآوری پسته و ضبط در ترمینال ها و کارگاه های محلی، پسته جهت درجه بندی و بسته بندی های نهایی به مراکز صادراتی و بسته بندی ارسال خواهد شد.
در هنگام حمل و نقل باید دقت کرد تا هیچ نوع آلودگی و ضایعاتی در پسته ایجاد نگردد و مراکز بسته بندی تا حد ممکن نزدیک به مراکز تولید باشند.

قسمتی از پسته های برداشت شده از درخت به صورت طبیعی خندان (دهان باز) میباشند که میزان و تعداد پسته های خندان به نوع درخت، مراقبت و به ویژه کود و آبیاری منظم ارتباط دارد.
مخلوط شدن پسته کور با پسته خندان از یکدستی و یکنواختی آن خواهد کاست و آن را در درجات پایین تر استاندارد قرار خواهد داد.

نکته :

ساده ترین روش متداول برای جدا کردن پسته های خندان از کور در روش صنعتی این است که پسته ها را به صورت یک لایه نازک روی نوار نقاله ریخته و در دو طرف نوار نقاله که سرعت حرکت آن قابل تنظیم است، پسته های خندان و کور از یکدیگر جدا می شوند و ضمن آنکه برای جدا کردن پسته های سیاه و ناسالم نیز می توان از همین نقاله استفاده کرد و پسته های سیاه به قسمت مغز کردن فرستاده خواهند شد.
اما روش صنعتی فرآوری پسته که امروزه در کشورهای با تکنولوژی بالا استفاده میشود، استفاده از دستگاه های اتوماتیک سوزنی است که سطح داخلی این دستگاه ها به صورت استوانه دواری می باشد که از یک سری سوزن های سرکج پوشانده شده است.
به هنگام چرخیدن این استوانه و ورود مواد اولیه، سوزن ها وارد پسته های دهان باز خواهند شد و بدین صورت در پسته های دهان باز، گیر کرده و زمانی که به قسمت بالایی این استوانه میرسند، توسط یک برس بر روی یک صفحه ریخته شده و این کار همچنان ادامه خواهد یافت و بطور طبیعی پسته های دهان بسته در خود استوانه باقی خواهند ماند که بعد از فواصل زمانی معین تخلیه میشوند.
پسته های غیر خندان یا کور را نیز می توان خندان کرد که راندمان و بازده این کار ۱۰۰ درصد نخواهد بود. اولین مرحله در خندان کردن پسته، خیساندن آن در آب سرد به مدت ۸-۹ ساعت است.
سپس به وسیله انبرهای مخصوص از نوع فندق شکن و یا توسط دستگاه، خندان می شوند که مکانیسم عمل بر مبنای ایجاد فشار توسط دستگاه های مکانیکی می باشد.
در مرحله بعد، پسته های ریز و درشت و ارقام مختلف هر کدام به طور جداگانه به وسیله غربال های دستی و یا اتوماتیک جدا خواهند شد که اصطلاحا به این عمل طبقه بندی یا سورت کردن میگویند.

نکته :

نوعی از دستگاه سورت کننده به صورت A طبقه بوده و دارای الک متحرک شیب دار است به طوری که طبقه اول یا طبقه فوقانی آن شامل یک صفحه مشبک قاب دار از جنس استیل ضدزنگ میباشد. سوراخ های صفحه طوری تعبیه شده اند که پسته های خیلی درشت قادر به عبور از آن نباشند.
پس از تغذیه دستگاه از قسمت بالا، پسته های درشت در جهت شیب صفحه به سمت خروجی به جلو رانده شده و پسته های ریزتر از سوراخ ها عبور می کنند و به طبقه بعدی یا صفحه مشبک سوراخ دار زیرین میرسند.
ادامه عملیات نیز مانند قبل است با این تفاوت که سوراخ های صفحه در این طبقه کوچکتر از سوراخ های طبقه فوقانی است. بدین ترتیب، پسته های ریز و درشت از هم جدا میشوند .
پس از طبقه بندی و سورت کردن، در صورت تمایل می توان پسته ها را با استفاده از مواد افزودنی به صورت بو داده شده تهیه نمود.
پسته بو داده عبارت است از پسته ای که با حرارت مصنوعی، طعم و رنگ آن تغییر کرده باشد. در تهیه خلال پسته نیز باید پوست سوم پسته را از مغز آن جدا نمود.
این پوست بسیار نازک بوده و روی مغز پسته را پوشانده است که در روش های دستگاهی و مدرن امروزی از عملیات مداوم و حرارت دهی توسط بخار (جهت نرم شدن) استفاده می گردد.
در حین تنظیم دمای مغز پسته ، آن را وارد مرحله پوست کنی کرده و ضمن عمل سایشی، پوست ها را از مغز پسته جدا می کنند و توسط جریان مکشی، پوست ها از مغز جدا خواهند شد.
برای خلال کردن، از دستگاه خلال کن استفاده خواهد شد که ابتدا مغز پسته را به دو نیم تقسیم کرده و سپس آن را به نوارهای خلالی شکل برش میدهد.

توجه :

در حین خلال کردن و یا در هنگام مغز کردن چنان چه مغز پسته ای به صورت خرده (قطعات آن کوچکتر از ۱/۶ مغز پسته درسته است) و یا خاک پسته (ذرات ریز پوست مغز یا خود مغز که براثر سایش، ضربه و یا فشار حاصل شده و از الک یک میلی متری عبور نماید) تولید شده باشد، از آنها جهت تهیه پودر پسته استفاده میشود که در این صورت از دستگاه آسیاب یا پودر کن کمک گرفته خواهد شد.
فرآورده های مختلف تولید شده (اعم از پسته، مغز، خلال و یا پودر پسته) جهت ارائه به بازار مصرف باید در شکل بهداشتی و استاندارد بسته بندی گردد.
در جدیدترین نوع بسته بندی از فویل های سلوفانی استفاده شود که ابتدا با عمل مکش، خلا ایجاد نموده و سپس با تزریق گاز بی اثر ازت و رساندن فشار داخلی پوشش ها به فشار بیرونی عمل بسته بندی صورت خواهد گرفت. بسته بندی کاملا خودکار است به صورتی که هیچ گونه تماسی با دست صورت نخواهد گرفت.
با عمل برش توسط تیغه گیوتین مانند، بسته های سلوفانی از یکدیگر جدا شده و توسط حرارت طرفین آنها دوخت خواهد گشت.
این دستگاه مجهز به سامانه چاپ بر روی سلوفان بوده و از نظر تبلیغاتی جلوه جالبی به محصول خواهد داد.