حلوا ارده :

استفاده از مواد غذایی که در ترکیب آنها دانه کنجد و یا روغن کنجد به نحوی به کار رفته مثل حلوا ارده باشد، به زمان های بسیار قبل مربوط میشود.
تاریخچه حلواسازی در ایران، آن طوری که طی سالهای متمادی توسط اجداد ما بازگو شده است، به زمان صفویه و دوران سلطنت شاه عباس مربوط می گردد.
در آن زمان که مصادف با وزارت مرحوم شیخ بهائی بوده است، در فصل زمستان جنگی به وقوع می پیوندد. شاه به وزیر مشاور خود دستور میدهد غذائی جهت لشکریان فراهم آورد که دارای ۳ خصوصیت عمده باشد:
اولا حمل آن آسان باشد، ثانیا دارای مواد غذایی کافی برای بدن باشد، ثالث مصرف آن با مقدار نانی که معمولا سربازان همراه خود دارند، انرژی لازم را تامین نماید.
شیخ بهایی ضمن مشورت با افراد متخصص کنجد و متخصص شیره مویزه، موضوع را در میان می گذارد. این اشخاص راه حلی را پیدا کرده و بدین ترتیب، حلوا ارده که ۵۰ درصد آن از دانه کنجد آسیاب شده و ۵۰ درصد دیگر از شیره (کشمش، انگور، خرما) بود، تهیه و با وسایل سنتی آن زمان تولید و ارائه می شود.
بدین ترتیب حلوای ارده در جامعه شناخته شد و بسیاری از تولید کنندگان جهت تولید و توزیع به این حرفه روی آوردند. این محصول در شهرهای یزد، کرمان، اردکان، قم و تهران معروفیت بیشتری داشته و در نتیجه تولید و مصرف فراوان تری بدست آورد.
در سال ۱۳۱۲ شمسی، شخصی ایرانی به نام حاج مصیب درخشانی که قبلا در باکوی شوروی به تولید حلوا اشتغال داشت، در ایران شکر و مقداری گلوکز را جایگزین شیره نمود و در نتیجه حلوا شکری امروزی بدست آمد و به تدریج سطح تولید آن توسعه یافته و مصرف عمومی پیدا کرد به طوری که امروزه مدت دو ماه از سال از شهریور تا اواخر خرداد سال بعد در تمام نقاط ایران با توجه به شرایط اقلیمی، حلوا تولید و مصرف می شود.
مصرف عمده آن به عنوان جانشین غذای روزانه بویژه صبحانه می باشد.

نکته :

کلمه حلوا از عربی گرفته شده است و بنا به توصیف فرهنگ لغات به ماده غذایی اطلاق می گردد که از مواد شیرین مانند شکر، عسل و شیره ساخته شده باشد.
در موارد حلوا ارده نیز مشخص است که از ارده می سازند. کلمه ارده که به نظر میرسد از اردکان یزد گرفته شده باشد، در همین منبع چنین تعریف شده است: نان خورشی است که از کنجد میسازند و با شیره و عسل مخلوط کرده و با نان می خورند.
بنا به تعریف استاندارد ایران، حلوا ارده فراوردهای است جامد، یکنواخت با ظاهری به صورت رشته های نازک (نخ مانند که از مخلوط کردن شکر (ساکارز)، گلوکز، ارده، اسید سیتریک (جوهر لیمو)، آب چوبک و مواد معطر به نسبتهای مشخص و سپس پختن آن بدست می آید.