زیره سبز :

در مناطق خشک و نیمه خشک کشور ما تعدادی محصولات زراعی وجود دارند که برخلاف سطح زیر کشت نسبتا زیاد، به دلیل منطقه ای بودن و عدم استفاده از آنها به عنوان منبع غذایی و یا دلایل دیگر، تحقیقات کمتری بر روی آنها انجام شده است. یکی از این محصولات « زیره سبز » است که صادرات آن از نظر اقتصادی و کمک به افزایش درآمد روستائیان حائز اهمیت است.
زیره سبز به عنوان یکی از گیاه داروئی ارزشمند ، دارای ویژگی هایی است که جایگاه آن را در الگوی کشت مناطق خاصی از کشور و خصوصا استان خراسان تثبیت نموده است.

مهمترین این ویژگیها عبارتند از :

از فصل رشد نسبتا کوتاه، نیاز آبی کم، عدم تلاقی فصل کاری آن با دیگر محصولات زراعی، درآمد بسیار خوب و …
زیره سبز با نام علمی Cuminum cyminum به عنوان یک گیاه دارویی و ادویه ای از روزگاران قدیم مورد استفاده قرار می گرفته است و یکی از محصولات مهم صادراتی است که با توجه به شرایط خاص اکولوژیکی مورد نیاز برای کشت آن، در مناطق محدودی از جهان تولید میگردد.
زیره سبز، احتمالا بومی فلات ایران بوده و نام خود را از منطقه اولیه تولید یعنی شهرک باستانی کومین واقع در حاشیه رورودان در جنوب غربی کرمان گرفته است.
کشت آن به صورت دیم معمول بوده است و صادرات زیره سبز ایران از سالها پیش شروع شده است. حدود ۹۰٪ از زیره سبز صادراتی کشور در استانهای خراسان و حدود ۱۰٪ بقیه در شهرستانهای مرکزی مانند یزد، کاشان، شاهرود و سمنان تولید می گردد.

مصرف زیره سبز :

زیره دارای بویی معطر و مزهای تند و تیز است و برای معطر کردن غذاها مورد استفاده قرار میگیرد. امروزه علاوه بر مصرف زیره در صنایع غذایی ، در امور دام نیز مصرف دارد زیرا تاثیر زیادی در تولید شیر می گذارد.
مصرف دیگر این محصول در صنایع شیمیایی و بهداشتی می باشد طوری که در صنایع صابون سازی و عطریات نقش بسیار مهمی دارد.
از خواص دارویی زیره میتوان به ضد کرم ، ضد تشنج ، بر طرف کننده ضعف دستگاه گوارش ، نفخ معده ، دل پیچه کودکان و … اشاره کرد.
در زیره، تانن بیشتر در پریکارپ میوه وجود دارد و علاوه بر آن موادی از قبیل روغن ۷-۳٪، رزین ٪۱۳، مواد نشاسته ای و اسانس ۲/۵-۴٪ در زیره موجود است.
رنگ پوست زیره بیشتر به دلیل وجود نمک های آهن است. اسانس زیره از تقطیر بخار حاصل از میوه سائیده شده بدست می آید.
اسانس ابتدا مایعی بی رنگ است که به مرور زمان زرد رنگ شده و سپس قهوه ای میگردد. بوی اسانس زیره مربوط به آلدئید موجود در آن است.
و از جمله موادی است که در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی ، آرایشی و بهداشتی ، دارویی و … نقش زیادی دارد.
اسانس ها، ترکیبات معطری هستند که به علت تبخیرشان در مجاورت با هوا در حرارتی عادی، روغن های فرار یا روغنهای استری و یا اسانس های روغنی و یا به طور کلی اسانس نامیده میشوند .