کاربرد آب پنیر در تغذیه انسان :

علیرغم قدمت کاربرد آب پنیر در تغذیه دام ها ، واقعیات نشان میدهند که در آینده این ماده بیشتر در تولید غذاهای در تغذیه انسان به کار خواهد رفت. هم اکنون نیز در ایالات متحده آمریکا، کاربرد آب پنیر در تغذیه انسان بخش مهمی از آب پنیر را جذب می کنند.
البته هنوز نسبت آب پنیر مصرفی در تغذیه انسان نسبت به آب پنیر دورریز و یا مورد استفاده در غذای دام ها در سطح نازلی است ولی در هیچ زمینه ای ارزش افزوده این زیر فرآورده با ارزش افزوده آن در زمینه های مصارف انسانی رقابت نمی کند.

مهم ترین زمینه های کاربردهای آب پنیر عبارتند از :

تولید غذاهای کودکان، تولید نوشابه های مختلف، محصولات لبنی به خصوص پنیر و ماست ، بستنی و تولید بیوماس (به خصوص مخمرها). ضمنا در نانوائی ، شیرینی سازی و محصولات گوشتی کاربرد دارد.

کاربرد آب پنیر در غذاهای کودکان :

در بسیای از کشورها کوشش هایی به منظور یافتن مواد جایگزین شیر مادر شروع شده و صنایعی نیز ایجاد گردیده است.
چنین جایگزین هایی باید دارای ارزش معادل ارزش غذایی شیر مادر باشند. برای تولید فرمولی مشابه شیر زن از شیر گاو هیچ ترکیبی متعادل تر از آب پنیر وجود ندارد.
نه تنها کمیت ترکیبات در این دو نوع شیر متفاوت است بلکه کیفیت نیز یکسان نیست. شیر مادران یک شیر آلبومینی است درحالی که شیر گاو کازئینی است.
قند شیر زن زیادتر اما مواد معدنی آن کمتر است. از طرفی کازئین در آب پنیر تقریبا وجود ندارد، آلبومینها موجودند ولی مواد معدنی نیز زیاد است.
کافی است با روشی مانند الکترودیالیز قسمتی از مواد معدنی را جدا کنیم و سپس آب پنیر معدنی زدائی شده را غلیظ نموده با شیر گاو به نسبت حساب شدهای مخلوط نمائیم تا فرمول مورد نظر به دست آید.

در صنعت برخی اسیدهای چرب، برخی عناصر مانند آهن و بعضی ویتامین ها نیز اضافه می شوند. ممکن است پاره ای آنزیمها نیز به مخلوط اضافه شوند.

سپس این مخلوط را که نسبت پروتئین های آن به شیر مادر نزدیک شده در شرایط اسپتیک خشک می نمایند.
تغییر نسبت پروتئین ها، فرمولاسیون جدید را برای نوزاد انسان قابل الهضم می نماید.
در غذاهای دیگر خاص نوزادان و کودکان پروتئین های آب پنیر را با اسید و حرارت رسوب داده و بعد از شستشو به غذای کودک افزوده و سپس مجموعه را خشک می کنند. چنین غذایی از نظر برخی اسید آمینه ها به خصوص لیزین بسیار غنی است.