شستشو و ضدعفونی با سیستم های درجا و مدار بسته دستگاههای صنایع شیر :

در این سیستم که بنام شستشوی درجا مشهور است تمام دستگاههای صنایع شیر که غیرقابل انتقال باشند را می توان شستشو و ضدعفونی نمود. محلول پاک کننده، ضدعفونی کننده و یا آب به طور جداگانه، مداوم و یکنواخت در یک مدار بسته پمپاژ و به دستگاهها داخل و خارج شده و بدین ترتیب کثافات، سنگ شیر را حل کرده و پس از یک الی دو ساعت بدون دخالت کارگر دستگاهها شستشو و ضد عفونی می گردند.
امروزه در کارخانجات بزرگ و اتوماتیک این سیستم شستشو و ضدعفونی با برنامه ریزی کامپیوتری بکار می رود.
جهت گرم نگه داشتن آب و مواد شیمیایی شوینده از تانکهای عایق بندی شده و مبدل های حرارتی استفاده میشود.
آب شستشویی که برای آبکشی نهایی استفاده می شود معمولا در تانکی ذخیره شده و به عنوان آب مورد استفاده در آبکشی اولیه شستشوی بعدی استفاده میشود.
محلول های مواد شیمیایی شوینده پس از استفاده متعدد و کثیف شدن بایستی تخلیه شوند. در این حالت بایستی تانکهای ذخیره شوینده ها کاملا تخلیه و شسته شوند و سپس با مواد شیمیایی شوینده های جدید پر شوند.

لازم است که در سیستم شستشوی درجا مدارهای مختلفی تشکیل داد تا تمام دستگاههای کارخانه را بتوان شستشو و ضدعفونی نمود.
برای سوار کردن لوله های ضدزنگ در موقع شستشو بایستی نسبت به جهت حرکت محلول در سیستم شیبی حدود ۱۰ میلیمتر در هر متر در نظر گرفت.
نوع واشرها حتما مخصوص سیستم شستشوی درجا سفارش می شود. وسایل پاشنده به منظور پاشیدن و پخش کردن محلول در دیواره های داخلی تانکها به کار برده می شوند.
این وسایل که دارای سوراخهای ریزی هستند معمولا در محور مرکزی تانکها گذارده می شوند تا آب یا محلول به طور یکنواخت در دیواره ها پاشیده و تمیز کنند.

توجه :

پمپ های مخصوص سیستم شستشوی درجا بایستی طوری انتخاب شوند که جریان محلول یا آب را در قطورترین لوله مورد نظر با سرعت ۱ تا ۲ متر در ثانیه تأمین کننده از پمپهای سانتریفوژ برای این منظور می توان استفاده کرد .
در تانک مخصوص محلول پاک کننده یا ضدعفونی کننده بایستی طوری بکار برده شود که ضمن گردش دادن محلول در سیستم در تانک مقداری باقی مانده و بنابراین از نفوذ هوا به سیستم جلوگیری شود.
در صورت استفاده از سیستم شستشوی درجا، هر روز پس از عملیات پاستوریزه کردن شیر مدارهای مختلف بسته شده و وسایل پاشنده در تانکها گذارده می شوند و پس از یک شستشوی چند دقیقه ای با آب ولرم، ماده پاک کننده مورد نظر را در تانک مخصوص که قلب سیستم است ریخته و در حرارت ۶۰ تا ۷۰ سانتی گراد محلول را به مدت ۳۰ دقیقه در سیستم به جریان می اندازند.
پس از خارج کردن این محلول از سیستم مجددا با آب شستشو و سپس ماده ضدعفونی کننده وارد میشود و بالاخره در آخر با آب قابل آشامیدن چند دقیقه سیستم شستشو داده می شود.
عمل ضدعفونی کردن حتما بایستی ۲۰ دقیقه قبل از شروع عملیات پاستوریزه کردن انجام گیرد.

شستشوی دستی وسایل صنایع شیر :

بعضی از دستگاههای کارخانه شیر پاستوریزه لازم است از همدیگر جدا شده و قسمتهای مختلف آن به خوبی شستشو و ضدعفونی شوند.

برای مثال دستگاه هموژنیزه شیر و قسمتهای داخلی آن بهتر است جدا و باز شده و مدتی با محلول پاک کننده خیسانده شوند. این قطعات ممکن است با برس های نرم شستشو شوند و پس از آب کشی به دستگاه سوار کنند و سپس دستگاه را کاملا با عبور مواد در آن ضدعفونی کنند.

دستگاههای دیگری مثل خامه گیرها و یا صاف کننده های مکانیکی از آن جمله هستند. ماده پاک کننده برای این منظور همانطوری که قبلا هم اشاره شد بایستی کاملا بی خطر و ملایم باشد. محلولهای کربنات، بی کربنات سدیم ، فسفاتها و سیلیکاتها و غیره را می توان در این مورد مثال زد.
بعضی اوقات تانکها و برجهای ذخیره و مانند آن را بایستی از داخل با برس های مخصوص و مواد پاک کننده تمیز نمایند. بدین جهت از دریچه های مخصوصی که در این وایل نصب شده کارگری را با جرثقیل مخصوص وارد می کنند این کارگر قسمتهای داخلی و رسوبات پاک نشده در عملیات سیستم شستشوی درجا را تمیز می نماید.

در دستگاههای پاستوریزه صفحه ای پس از هر چند بار استفاده بایستی صفحات آن را باز نمود و بطور جداگانه برس زده و شستشو داد. فیلترهای مخصوص و دیسک های فلزی ضدزنگ بایستی در صورت امکان باز و با اسید ملایم شستشو شوند.

فیلترهای پارچه ای و ململ با آب و صابون قابل تمیز شدن هستند و می توان آنها را با بخار یا آب داغ ضدعفونی و مجددا استفاده نمود.