مکمل های غذایی، ترکیبات تغذیه ای و غذاهای فراسودمند :

امروزه مکمل های غذایی و غذاهای فراسودمند زیادی در دسترس هستند. اولین مکمل های غذایی، قرص های ویتامینه به شمار می آیند که برخی حاوی املاح نیز هستند اکنون می توان پودر های پروتئینی، گیاهان دارویی، شکلات های مغذی و بسیاری – غذاهای دیگر که تصور می شود برای بدن مفید هستند را در فروشگاهها یافت.
مکمل های غذایی، موادی هستند که برای تأمین نیاز غذایی یا غنی سازی – غذایی یک فرد مصرف می شوند. تا چند سال قبل این واژه برای قرص هایی بکار می رفت که برای تامین یک ترکیب مغذی ضروری که توسط رژیم غذایی تامین نمی شد مصرف میشدند .

والدین، ویتامین ها و املاح مورد نیاز کودکان خود را قرص در روز (گهگاه به شکل شخصیت های کارتونی مورد علاقه آنها) تامین میکردند تا مطمئن شوند آنها از نظر هیچ یک از ترکیبات مغذی ضروری کمبود نخواهند داشت .

بسیاری از متخصصان تغذیه ترجیح می دهند که ویتامین ها و املاح مورد نیاز از غذاهای کامل به دست آیند، با این وجود گاهی اوقات مکمل های یک ماده ی مغذی خاص لازم هستند.

به عنوان مثال، زنان در دوران بارداری به آهن و اسید فولیک ، گیاه خواران به آهن و ویتامین ب ۱۲» بیشتر و افرادی که نمی توانند لاکتوز را تحمل کنند به کلسیم اضافی نیاز دارند.

توجه :

در حال حاضر مکمل های غذایی فراتر از ترکیبات تأمین کننده مواد مغذی ضروری هستند. اکنون، سیر برای عفونت و جلوگیری از تصلب شرایین، سرخارگل برای درمان گلودرد و سرماخوردگی و شربت سنت جان برای درمان افسردگی مصرف می شوند. امروزه این تصور وجود دارد که می توان علائم بسیاری از بیماری ها را در خانه و بدون نیاز به پزشک درمان نمود.

ترکیبات تغذیه ای، غذاهایی هستند که به خصوص برای عمل به عنوان دارو طراحی شده اند و پاسخ صنعت غذا به بازار غذاهای سالم هستند.

برخی از این افزودنی ها برای بهبود روحیه اضافه می شوند. با وجود اینکه به نظر می رسد رابطه ای بین غذا و روحیه افراد وجود داشته باشد اما ارتباط بین آنها به روشنی مشخص نشده است.

از سوی دیگر با توجه به سودآوری بالقوه این نوع ترکیبات، شرکت های غذایی برای کسب سهم خود از بازار دائما در حال رقابت هستند.

نکته :

مشکلی که متخصصان صنایع غذایی در طراحی این نوع غذاها با آن روبرو هستند تولید محصولی کاملا سالم با ویژگی های حسی مطلوب است.

زیرا بسیاری از افزودنی های مورد استفاده در فرآورده های فرموله شده مزه قابل تشخیصی دارند. متخصصان صنایع غذایی اکنون به دنبال یافتن روش هایی هستند که با استفاده از آنها بتوان بدون کاهش ارزش تغذیه ای، محصولاتی سالم با عطر و طعم مطلوب تولید نمود.

غذاهای فراسودمند برای انجام عملکرد خاصی به فروش می رسند. امروزه دو گرایش عمده در زمینه استفاده از فرآورده های غذایی، مغذی بودن و سهولت مصرف محصول است.

شکلات های غنی شده با ویتامین و املاح، تغذیه سریع و آسان را همراه با چربی و قند زیاد مهیا نموده که روش مطلوبی برای دریافت همه ی ترکیبات مغذی مورد نیاز یک فرد ایجاد می کند.

غلات صبحانه ای شیرین و غنی شده نیز عملکرد مشابهی دارند. نوشیدنی های ورزشی، ویتامین ها و املاح همراه با الکترولیتها را تامین کرده تا موادی را که ضمن تعریق در حین فعالیت از دست می روند، جبران نمایند.

پرتقال غنی شده با کلسیم جایگزین مناسبی برای محصولات لبنی و برای کسانی که شیر را دوست نداشته یا به آن حساس هستند.

با کشف دیگر فواید ۔ برخی از ترکیبات، اکنون گروهی از غذاهای سنتی به عنوان غذاهای فراسودمند ترویج می شوند به عنوان مثال، سس کچاپ، لیکوپن زیادی داشته که آنتی اکسیدان قوی است و خردل به عنوان ترکیبی آنتی اکسیدان و ضد میکروب می تواند مشتریان را به خود جلب نماید.

علی رغم همه ی اطلاعات موجود و در حالی که حتی متخصصان نیز در انجام این کار با مشکل مواجهند، نمی توان از مصرف کنندگان خواست تا این غذاها را از یکدیگر تفکیک کنند.

در عین حال دستورالعمل هایی نیز وجود دارند که برای تهیه مکمل غذایی، ترکیبات تغذیه ای با غذاهای فراسودمند باید به آنها توجه نمود:

• این تصور اشتباه وجود دارد که اگر مقدار کمی از یک ترکیب سودمند است، مقدار زیاد آن بهتر است (مقدار زیاد آنها درست همانند داروها حتی ممکن است خطرناک باشد.)
• بسیاری از این ترکیبات کاملا ارزیابی نشده اند و معمولا به صورت منفرد و پس از جداسازی و بدون حضور طیفی از ترکیبات که رژیم غذایی خاص را به وجود می آورند، مورد مطالعه قرار گرفته اند
• یک ترکیب ممکن است وجود داشته باشد اما نه به اندازه ای که مؤثر باشد ( ممکن است به مقدار بیشتر از آنچه مثلا توسط چای دریافت می شود نیاز باشد تا افسردگی، اکنه یا زگیل درمان شود).
• اگر مقدار زیادی از این غذاها مصرف شوند ممکن است آسیب های دیگری وارد شود (برخی از این مکمل ها برهمکنش های شدید با داروها می دهند )
• ممکن است ترکیبات دیگری وجود داشته باشند که به هنگام مصرف زیادی از آنها اثرات نامطلوبی ایجاد شود.

با پیشرفت علم تغذیه و پزشکی، مواد و ترکیباتی از آنها شناخته خواهند کاملا برای سلامتی سودمند هستند. در حال حاضر تعداد زیادی از انواع فرآوردهها وجود دارند که مصرف کنندگان به آنها اعتماد نموده و تمایل زیادی به خرید آنها در مقایسه با فرآورده های غنی شده دارند.