آسپارتام (E951) با مزیت کالری صفر و طعم شیرین نزدیک به شکر به عنوان یک قند مصنوعی حدود ۴۰ سال است در غذاها و نوشیدنی ها و به طور کلی در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال ، این شیرین کننده مصنوعی به دلیل عوارض جانبی احتمالی ، بحث برانگیزترین شیرین کننده در سال های اخیر است ، اگرچه توسط FDA ، EFSA ، JECFA و سایر مقامات تأیید شده است.

تقاضای بازار جهانی برای آسپارتام سالانه حدود ۲۰۰۰۰ – ۲۵۰۰۰ تن است. تقریباً ۷۵-۸۵ از کل تولید آسپارتام متعلق به چین است. چین در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۸۰۰۰ تن صادرات داشته است.

ویژگی های آسپارتام (E951)

به طور کلی آسپارتام می تواند به صورت تجاری از واکنش شیمیایی بین اسید آسپارتیک ، فنیل آلانین و متانول تولید شود. این پودر سفید ، بلوری یا دانه ای با طعم شیرین خالص و قوی ، تقریباً ۲۰۰ برابر شیرین تر از ساکارز و طعم آن بسیار شبیه قند است. این قند مصنوعی فاقد طعم تلخ ، شیمیایی یا فلزی است که اغلب در شیرین کننده های مصنوعی دیگر یافت می شود.

آسپارتام با سایر شیرین کننده ها هم افزایی دارد. به عنوان مثال ، هنگامی که آسپارتام و آس سولفام پتاسیم با نسبت ۱: ۱ مخلوط می شوند ، شیرینی آن می تواند به ۳۰۰ برابر بیشتر از ساکارز برسد ، در حالی که هر دو شیرینی در صورت استفاده به تنهایی ۲۰۰ برابر است.

این بدان معناست که شیرینی مطلوب را می توان با افزودن مقدار کمی شیرین کننده بدست آورد. در همین حال ، آسپارتام می تواند طعم تلخ و قابض سایر شیرین کننده ها مانند سدیم ساخارین را بپوشاند.

یکی دیگر از مزایای هم افزایی ، کاهش ناپایداری آسپارتام در نوشابه ها است. هنگامی که آسپارتام با یک شیرین کننده پایدار دیگر مخلوط می شود ، عمر مفید نوشابه ها می تواند افزایش یابد.

ساختار آسپارتام (E951)

برخلاف دیگر شیرین کننده های مصنوعی ، ساختار این ماده از دو آمینو اسید آسپارتیک ، فنیل آلانین و همچنین متانول تشکیل شده است. می تواند مانند پروتئین در بدن متابولیزه و جذب شود. گروه های عملکردی کربوکسیل ، استر ، آمین اولیه ، آمید و فنیل هستند.

همه چیز در رابطه با فواید و عوارض کاربرد آسپارتام (E951) در مواد غذایی

موارد مصرف آسپارتام (E951) چیست؟

هدف کاربرد آسپارتام در غذا کاهش قند و کالری دریافتی است و ممکن است آن را در بسیاری از غذاها بیابید. برخی از رایج ترین غذاهایی که این شیرین کننده در آنها استفاده می شود عبارتند از:

• نوشابه های گازدار
• نوشابه پودری
• نوشیدنی های قهوه و چای فوری
• آب میوه
• شیرین کننده های رومیزی
• محصولات لبنی
• دسرهای منجمد ، پودینگ
• ماست ها
• آدامس
• خوشبوکننده نفس
• آب نبات

با این حال ، نمی توان از آن در آشپزی یا پخت استفاده کرد زیرا آسپارتام پایدار نیست و در دمای حرارت بالای ۸۰ درجه به هیدرولیز (تجزیه) به اسیدهای آمینه تبدیل می شود. سایر شیرین کننده های مصنوعی (به عنوان مثال سوکرالوز ، آس سولفام k ، سیکلامات سدیم ، سدیم ساخارین ، نئوتام) و پایدارتر هستند و می توانند در این زمینه استفاده شوند.

شکر اغلب به عنوان شیرین کننده در غذاهای سنتی استفاده می شود ، اما با معایب ایجاد چاقی ، بیماری های قلبی عروقی ، پوسیدگی دندان ، مضر برای دیابتی ها و سایر مشکلات سلامتی است. با درک چنین عوارض جانبی ، بسیاری از مردم نسبت به محتوای ساکارز موجود در غذاها بسیار حساس هستند و بنابراین به غذاهای بدون قند و کم کالری روی می آورند.

عملکرد آسپارتام به عنوان یک جایگزین قند است زیرا حدود ۲۰۰ برابر شیرین تر از شکر است و کالری آن را نمی توان نادیده گرفت زیرا مقدار مورد نیاز برای ایجاد احساس شیرینی در افراد بسیار اندک است ، یک گرم آسپارتام حدود ۱۶.۷۲ کیلوژول کالری دارد.

فواید آسپارتام (E951)چیست؟

آسپارتام جایگزین ایده آل برای شکر است که دارای مزایای زیر است:

• طعم قند مانند ، بدون طعم تلخ
• شاخص گلیسمی صفر: مناسب برای بیماران دیابتی
• ساخته شده از اسیدهای آمینه: به طور طبیعی هضم و متابولیزه می شود
• بالاترین ADI (مصرف روزانه قابل قبول) در بین همه شیرین کننده های مصنوعی

به دلیل شاخص گلیسمی صفر (GI) ، سطح قند خون یا انسولین را افزایش نمی دهد. بنابراین مصرف آن برای بیماران دیابتی بی خطر است.

از آنجا که محصولات شیرین شده با آسپارتام کالری کمتری نسبت به محصولات شیرین شده با قند دارند ، بنابراین آسپارتام ممکن است به کنترل وزن کمک کند. مطالعات علمی در دانشگاه هاروارد نشان داد که آسپارتام یا سایر جایگزین های قند با کالری پایین (شامل شیرین کننده های مصنوعی ،  قندهای الکلی  و جایگزین های طبیعی قند) می توانند در کوتاه مدت برای کاهش وزن مفید باشند.

همه چیز در رابطه با فواید و عوارض کاربرد آسپارتام (E951) در مواد غذایی

آیا مصرف آسپارتام (E951) بی خطر است؟

بله ، ایمنی آن توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) و سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) ، و همچنین کمیته مشترک FAO/WHO در مورد افزودنی های غذایی (JECFA) تأیید شده است.

عوارض جانبی احتمالی آسپارتام (E951) چیست؟

آسپارتام بیشترین شیرین کننده مورد بررسی است و ایمنی آن توسط FDA و EFSA تأیید شده است. با این حال ، بسیاری ادعا می کنند که این ماده برای سلامتی شما مضر است. در زیر لیست عوارض جانبی احتمالی آن برای افراد مبتلا به PKU ذکر شده است:

• سرطان
• سردرد
• اسهال
• زوال عقل
• فیبرومیالژیا
• نفخ
• تشنج
• بیماری آلزایمر
• افسردگی
• از دست دادن حافظه
• افزایش وزن
• اضطراب

آیا آسپارتام (E951) باعث سرطان می شود؟

آسپارتام در آژانس بین المللی تحقیقات سرطان به عنوان سرطان زا ذکر نشده است. یک تحقیق به یاد ماندنی در موش ها توسط بنیاد رامازینی در سال ۲۰۰۹ نشان داد که آسپارتام ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان های مرتبط با خون (لوسمی و لنفوم) را افزایش دهد. با این حال ، ارتباط بین آسپارتام و سرطان به دلیل داده های مورد سوال امکان پذیر نیست.

بر خلاف سایر شیرین کننده های مصنوعی ، بدن ما می تواند آسپارتام را در دستگاه گوارش به طور کامل به فنیل آلانین (حدود ۵۰ درصد) ، آسپارتیک اسید (حدود ۴۰ درصد) و متانول (حدود ۱۰ درصد) متابولیزه کند.

اسید آسپارتیک و فنیل آلانین اسیدهای آمینه ای هستند که بدن ما به آنها نیاز دارد. اسید آسپارتیک می تواند توسط بدن انسان تولید شود ، در حالی که فنیل آلانین باید از غذا دریافت شود.

متانول را می توان در غذاهای متداول مانند میوه ها و سبزیجات یافت و بدن به همان شکل از آسپارتام یا غذاها و نوشیدنی ها استفاده می کند. میزان متانول گرفته شده از آسپارتام کمتر از ۱۰ درصد از کل میانگین میزان پیش بینی شده در معرض متانول از تمام منابع است.

موارد منع مصرف آسپارتام (E951)

فنیل کتونوری (PKU) ، یک بیماری ارثی نادر است که بدن فاقد آنزیمی است که فنیل آلانین را به تیروزین تبدیل می کند. بنابراین ، افراد مبتلا به چنین بیماری هایی باید مصرف فنیل آلانین را کنترل کنند. از آنجا که هیدرولیز آسپارتام باعث تولید فنیل آلانین می شود ، بنابراین آسپارتام نباید توسط افراد مبتلا به PKU مصرف شود.