انواع فاضلاب شامل فاضلاب مخلوط رقیقی از انواع آب های دور ریختنی است و حاصل فعالیت های انسان است و بسته به منشاء تشکیل و خواص آن، عمدتاً در ۳ گروه فاضلاب های خانگی، صنعتی و کشاورزی تقسیم می گردد. در ادامه با جهان شیمی همراه باشید تا درباره تک تک انواع فاضلاب صحبت کنیم.

فاضلاب چیست؟

مهندسی فاضلاب شاخه ای از علوم مهندسی محیط زیست است که اصول بنیادین علوم و مهندسی را در مسائل کنترل آلودگی آب به خدمت می گیرد. هدف نهایی مدیریت فاضلاب در هر جامعه، حفاظت محیط زیست است به نحوی که با اصول بهداشت عمومی، مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هماهنگ باشد.

فاضلاب عبارتست از آبی که برای مصرف خاصی تهیه شده و کیفیت خود را برای آن مصرف از دست داده باشد. در انجام اقدامات بهداشتی مربوط به فاضلاب، باید نسبت به طبقه بندی و شناسائی ویژگی های فاضلاب اقدام گردد.

انواع فاضلاب عبارتند از فاضلاب شهری، فاضلاب صنعتی و فاضلاب کشاورزی، در طی چند دهه اخیر همراه با توسعه صنعت در بسیاری از کشورها، مسئله فاضلاب های صنعتی نیز از مشکلات عمده زیست محیطی محسوب می شود.

فاضلاب های صنعتی به دلیل تنوع و دارا بودن کمیت و کیفیت متفاوت از فاضلاب های شهری، نیاز به توجه خاصی دارد. صنعتی سازگار با فاضلاب شهری غالباً به مجاری فاضلاب های شهری ریخته می شوند.

بسیاری از فاضلاب های صنعتی برای حذف مواد نامناسب، قبل از تخلیه به مجاری فاضلاب های شهری نیازمند پیش تصفیه می باشند. خصوصیات فاضلاب های صنعتی در هر صنعت متفاوت بوده و در نتیجه فرآیندهای تصفیه فاضلاب های صنعتی نیز متفاوت است.

فاضلاب های صنعتی به دلیل تغییرات جریان و تنوع آلاینده های موجود با فاضلاب خانگی متفاوتند و به همین دلیل مسئله تصفیه فاضلاب صنایع، بسیار پیچیده تر و پر هزینه تر از فاضلاب شهری است.

در تصفیه فاضلاب ها سه هدف اساسی زیر مورد توجه است :

• تأمین شرایط بهداشتی (پیشگیری از بیماری ها)
• حفاظت از محیط زیست
• بازیافت (استفاده مجدد) فاضلاب

انواع فاضلاب

فاضلاب مخلوط رقیقی از انواع آب های دور ریختنی است و حاصل فعالیت های انسان است و بسته به منشاء تشکیل و خواص آن، عمدتاً در ۳ گروه فاضلاب های خانگی، صنعتی و کشاورزی تقسیم می گردد.

فاضلاب خانگی

فاضلاب های خانگی معمولاً از فاضلاب آشپزخانه، حمام، ماشین لباسشویی و ظرفشویی، دستشویی و یا شستشوی قسمت های گوناگون خانه تشکیل می شود.

خواص این فاضلاب ها در سطح یک کشور تقریباً یکسان و تنها غلظت آن تابعی از مقدار مصرف سرانه آب در شهرها متغیر است اگرچه به شبکه فاضلاب خانگی معروف است، ولی علاوه بر فاضلاب خانگی خالص، دارای فاضلاب حاصل از فروشگاه ها، تعمیرگاه ها، کارگاه ها، رستوران ها و سایر مؤسسات نیز می باشد که در سطح شهر وارد کانال های فاضلاب می گردند. لذا با توجه به نوع و تعداد این گونه مؤسسات ممکن است نوع فاضلاب خانگی در شهر تغییر نماید.

فاضلاب صنعتی

خواص فاضلاب های صنعتی بستگی به نوع فرآورده کارخانه داشته و درجه آلودگی این فاضلاب ها بسیار متفاوت است.

فاضلاب های صنعتی در مقایسه با فاضلاب های خانگی ممکن است دارای ترکیبات شیمیایی سمی بوده و خاصیت خوردگی و درجه اسیدی بیشتری داشته باشند، لکن امکان وجود موجودات زنده در آنها کمتر است.

فاضلاب های کشاورزی

انواع فاضلاب کشاوری از فاضلاب زهکشی مناطق کشاورزی حاصل می شود و بیشتر در اجتماعاتی مطرح است که کشاورزی به طریقهٔ مکانیزه انجام می شود. فاضلاب مناطق کشاورزی معمولاً حاوی سموم آفت کش ها و کودهای شیمیایی است.

تاریخچهٔ آن

طرح بیرون راندن فاضلاب از محیط زیست زمانی مطرح شد که انسان زندگی اجتماعی را برگزید. قدیمی ترین کانالیزاسیون را می توان در آثار تمدن هندیان مشاهده نمود. در این آثار که تاریخ آن به حدود ۷۰۰۰ سال پیش نسبت داده می شود، باقی مانده فاضلاب روهایی با دیواره آجری و یا سفالی برای هدایت فاضلابهای خانگی مشاهده می شود.

در خرابه های شهر بابل و نینوا و نیز در جزیره کرت، آثاری از مجاری فاضلاب و آبریزگاه های عمومی دیده شده اند. در شهرهای یونان و روم قدیم فاضلاب روهایی به قطر ۲ تا ۳ متر وجود داشته که ساختمان آن را به ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد نسبت داده می شود. همچنین در شهر بمبئی، باقیمانده گندابروهایی مشاهده می گردد که ساختمان آن به حدود ۱۹۰۰ سال پیش تخمین زده می شود.

با پیدایش شهرها و گسترش شبکه های آبرسانی، انسان برای پاکسازی محیط زندگی خویش، بیرون راندن پساب های بدست آمده را لازم تشخیص داد. لذا همزمان با پیشرفت تکنیک شبکه های آبرسانی، ساختن شبکه های دفاع فاضلاب نیز مورد توجه قرار گرفت. به طوری که امروزه موضوع جمع آوری، تصفیه و دفع فاضلاب برای داشتن محیطی سالم در همه جوامع، ضرورت پیدا نموده است.